Zwitserland het nieuwe België noemen is overdreven, maar deze zondag werd het verschil tussen de taalgebieden wederom duidelijk. De Duitstalige kantons stemden via referendum voor een nieuwe wet om buitenlandse criminelen het land uit te zetten, de Franstaligen tegen. Een verschijnsel dat Röstigraben heet.  

Deze retorische muur, vernoemd naar een bekend Zwitsers gerecht, tekent de culturele en geestelijke verschillen tussen beide gebieden. Met als hoogtepunt een datum: 6 december 1992. Op die historische dag stemden Franstalige kiezers voor een toetreding tot de Europese Unie, de Duitstaligen tegen. Het verschil in stemmen was drietiende procent. Om een referendum bindend te verklaren is niet alleen een stemmenmeerderheid nodig, maar tevens een meerderheid van kantons (de dunbevolkte hebben hier hetzelfde gewicht als de dichtbevolkte).

Op deze koude novemberzondag 2010 stemde 52,9% voor en 47,9% tegen het wetsvoorstel van de Volkspartij SVP. Wat de kantons betreft was de uitslag 20,5 – 5,5. Overduidelijk. De Duitstalige stad Bazel, dat als een half kanton geldt, stemde eveneens tegen: deze stad heeft een apart status, want liggend nabij het drielandenpunt Frankrijk – Duitsland – Zwitserland.

Volgens deskundigen is er niet alleen een verschil tussen stad (waar een open cultuur heerst) en platteland (waar ‘angst voor buitenlanders’ de boventoon voert), maar tussen taalgebieden. Duitstaligen zijn gevoeliger voor de onderbuikgevoelens waar de populistische partij SVP op inspeelt: 50% van de Duitstaligen vindt dat er te veel (22%) buitenlanders zijn, tegen 20% in Romandie.

Buitenlanders die een strafbaar feit begaan of misbruik maken van de bijstand worden, zonder verder getoetst te worden door de rechter, volgens de nieuwe wet het land uitgezet. Het past geheel in de lijn van het strenge immigratiebeleid van het Alpenland. Het is een klap in het gezicht van de regering die ‘nee’ had geadviseerd aan het volk. En deze regering zit nu met de gebakken peren: het land is zowel geografisch als in stemaantallen wederom in tweeën gesplitst.