Portfolio en Blog van Henk Oldenziel

Crossmedia en 2.0 journalist met expertise in Nederlandse, Engelse, Franse en Italiaanse producties.

24 mei 2022

Had Jan van Scorel een hand in Lam’s God?

Het is éen van de grootste meesterwerken uit de beeldende kunst: Lams God van de gebroeders van Eijck. Het schilderij hangt in een van de kappellen van de majesteuse Bataafskerk in Gent. Een prachtige voorstelling waarover specialisten zich uren kunnen uitwijden. Een detail, helemaal achterin in het schilderij, valt de Utrechter op: de Domtoren. En de hamvraag: wat doet de trots van de Domstad daar?

De Domtoren, verrezen in de 14e eeuw, was een veelbesproken toren in die tijd. Tot ver buiten het dorp Utrecht. Het symbool van de macht van de katholieke kerk, die eigenlijk 128 meter moest worden, en daarmee de Dom in Keulen in hoogte moest evenaren. Een bouwfout haalde daar 16 meter vanaf, maar toch werd het een statussymbool, van ijdelheid, van de toren van babel.

Het is bekend dat de schilder van het werk, van Eyck, vaker de Domtoren op zijn schilderij afbeelde. Volgens verhalen zou de Utrechtse schilder Jan van Scorel bij éen van zijn vele bezoeken aan Gent de toren uit zijn stad erop getekend hebben. Maar dit behoort tot het rijk der fabelen. Tijdens de laatste restauratie, een dik jaar geleden voltooid, blijkt dat de Utrechtse trots er echt vanaf het begin af aan opstond.

En natuurlijk, je moet ‘m maar zien, die toren tussen alle allegoriëen en bijbelse symbolen die de gebroeders van Eyck op hun meesterwerk hebben geschilderd. Maar toch zegt het iets: Utrecht was, dankzij de kerk en het bischopdom, aan het einde van de middeleeuwen, een machtige en betekenisvolle stad in Europa.

Interessant kijk- en leesvoer over dit onderwerp: 

 

Over Het Lam Gods, Jan van Scorel en de Dom.

Waren de aartsbisdommen met elkaar verweven?