Iedereen maakt het mee in zijn leven: de eerste keer. De eerste keer fietsen, je eerste zoen, de eerste keer dat je op kamers gaat. Het zijn spannende momenten, waarop je zenuwen op de proef worden gesteld. Zo ook als je bloeddonor wordt.

Ik fiets op deze woensdagmiddag enigszins zenuwachtig naar de Uithof. Ik heb niet eens een afspraak: de dag en tijd dat je naar de bloedbank gaat mag je (binnen een bepaalde tijd) zelf uitkiezen. Ik moet erbij zeggen, het is niet helemaal de first time. Een kleine tien jaar geleden lag de bloedfabriek van mijn broer stil. Ik heb toen jonge bloedcellen aan hem gedoneerd: drie keer vier uur lang aan een machine verbonden, die mij jonge cellen afnam en de rest van het bloed direct weer teruggaf.

Destijds had men, in de voorbereiding van deze donatie, dertien tubes in een keer van mij afgenomen (dit keer zonder directe teruggave, dat is het hele verschil). Ik was toen flauwgevallen. Net zoals ik wel eens op school deed in mijn tienertijd, op dagen dat ik mij niet lekker voelde maar toch maar naar school was gegaan.

Met deze momenten in gedachten loop ik het verwelkomtraject door bij Sanquin bloedbank. Op aandringen van de receptioniste eet en drink ik nog wat extra’s, vervolgens ga ik langs de test: alles in orde. Toen was het moment daar: ‘Welke arm mag ik gebruiken?’, vraagt de verpleegster. Ik kies voor de rechterarm, en neem plaats in de ligstoel. Bang voor naalden ben ik niet, hoe groot ze ook zijn.

Terwijl het bloed via de slang naar het zakje wordt geleid is flauwvallen mijn enige gedachte, mijn specialisme van vroeger wat mij al negen jaar niet meer was overkomen. Maar ik voel… niks ! Voordat je het weet is het al voorbij. Min of meer rustig sta ik op en loop ik naar de kantine, met de boodschap dat ik veel moet drinken. Een halve liter bloed, dat is toch 10% van je hele reservoir.

Rustig? Ineens zie ik vaag, voel ik druk in mijn hoofd. Ik zie een bank, loop er heen. De verpleegsters om mij heen hebben het in de gaten: ik zak weg. Ik ben het niet verleerd ! Ik kan het nog ! Ik word op een ziekenhuisbed gelegd, benen worden omhoog getrokken. De verklaring: er zit geen bloed meer in mijn hoofd, dat is allemaal weggezakt. Ik verleng mijn verblijf in de bloedbank met een uur. De zenuwen. Het overkomt meerdere mensen bij een eerste keer, zo weet men bij Sanquin. Gerustellend.

Na een controle bij de dokter die mij vertelt dat mijn bloeddruk normaal is, fiets ik voorzichtig weer naar huis. Onderweg denk ik opgelucht aan die mensen wier leven afhangt van deze donatie. En hoe moeilijk zij het hebben. Voor mij stelde het eigenlijk niet zoveel voor, maar de zenuwen van de eerste keer hadden mij (opnieuw) in de greep.

* Deze column verscheen in maart 2006 op mijn Hyves